ว่าด้วยเรื่องวงจรผีเสื้อ

[แม่น้องเนย]

เมื่อวานไปเสวนาที่ TK Park มา ข้างนอกห้องมีจัดนิทรรศการเกี่ยวกับการทอผ้า มีวงจรเกี่ยวกับผีเสื้อค่ะ น่าเศร้าจริงๆไม่รู้ศัพท์เลย พอดีเข้าไปห้องสมุดข้างใน TK Park เห็นหนังสือนิทานเกี่ยวกับเรื่องนี้พอดีเลย สรุปสั้นๆนะ

1.little egg lay on the leaf
2.out of the egg to be caterpillar
3.build a small house called cocoon around himself
4.stay inside for more than two weeks
5.nibbled a hole in the cocoon,put his way out
6.and he was a beautiful butterfly

อยากรู้ cocoon แปลว่าดักแด้ใช่หรือเปล่า แล้วหาในดิกได้คำว่า chrysalis มันเหมือนกันไหม

แล้วหลังจากนั้นเค้าเอาเส้นไหมไปปั่นเป็นด้าย (ภาษาไทยยังพูดไม่ค่อยถูกค่ะ) แล้วทอเป็นผ้า พูดว่าไงคะ

ช่วยกันหน่อยนะคะทุกคน

[Pat]

cocoon แปลว่าดักแด้ค่ะ คือหนอนจะพ่นไหมมาพันตัวเองเอาไว้เรียกว่าดักแด่
คำว่า chrysalis คือการที่ดักแด้มันแปรสภาพแล้ว หรือที่เรียกว่าลอกคราบนะค่ะ จะเป็นเปลือกจากสีเขียว หรือสีเข้ม มาเป็นใสๆค่ะ

การ เปลี่ยนแปลงร่างกายจากตัวแก้วมาเป็นดักแด้ (pupa) นั้น เป็นสิ่งมหัศจรรย์มาก เพราะตัวแก้วหากินอยู่เสมอและกินจุ แต่ดักแด้อยู่นิ่งกับที่และไม่กินอะไรเลย การลอกคราบจากตัวแก้วในระยะสุดท้ายมาเป็นดักแด้นั้น คล้ายคลึงกันมาก กับการลอกคราบในแต่ละครั้งของตัวแก้ว เพียงแต่ว่าในระยะนี้ ผิวหนังใหม่ใต้ผิวหนังเก่าเป็นผิวหนังของดักแด้ และมีรูปร่างเป็นดักแด้
เมื่อ ตัวแก้วลอกคราบออกมาเป็นดักแด้ใหม่ๆ ผิวหนังของดักแด้ยังอ่อนนิ่มอยู่ แต่นานๆ ไป หลายชั่วโมง ผิวหนังของมันจึงแข็งขึ้น และมีรูปร่างและสีสันเป็นดักแด้มากขึ้น จนกลายเป็นดักแด้ที่สมบูรณ์

ถ้า เราสังเกตตั้งแต่เริ่มแรก เราจะเห็นว่า เมื่อถึงเวลาที่ตัวแก้วในระยะสุดท้ายจะลอกคราบเป็นดักแด้ มันจะเริ่มหยุดนิ่ง ใช้ส่วยท้ายสุดของลำตัว หรือ " หาง " เกาะติดกับวัตถุ เช่น กิ่งไม้ หรือใบไม้ด้วยเส้นใย ต่อจากนั้น ผิวหนังเก่าของมันจะเริ่มลอกออกจากท่อนหัวไปยังท่อนหาง พอลอกถึงปลายหาง มันจะดึงหางออกจากวัตถุ เพื่อให้คราบเก่าหลุดออกไป แล้วใช้หางทิ่มเกาะติดที่เดิมอย่างรวดเร็ว โดยมันไม่ตกจากกิ่งไม้หรือใบไม้ ได้อย่างน่าอัศจรรย์
ดักแด้ของผีเสื้อนี้ ในทางกีฏวิทยาจัดเป็น obtected pupa คือเป็นดักแด้ที่มีขาและปีกติดเป็นเนื้อเดียวกับลำตัว และนิยมเรียกกันว่า chrysalis แต่การคงอยู่ในสภาพดักแด้ของผีเสื้อแต่ละชนิดนั้นจะแตกต่างกัน ซึ่งอาจจำแนกออกได้ 3 แบบ

แบบแรก ดักแด้ห้อยแขวนตัวอยู่กับกิ่งไม้ หรือ วัตถุใดๆ โดยใช้ส่วนที่เป็นตะขอของ "หาง" ซึ่งเรียกว่า cremaster เกาะติดกับเส้นใยที่ติดอยู่กับกิ่งไม้หรือวัตถุนั้นๆ เช่น ดักแด้ของผีเสื้อในวงศ์ Nymphalidae แบบแรกนี้เรียกกันว่า suspensi

แบบที่สอง ดักแด้ใช้ส่วนที่เป็นตะขอของ "หาง" เกาะติดกับเส้นใยที่ติดกับวัตถุเช่นกัน แต่ยังมีเส้นใยปั่นออกมาล้อมรอบส่วนอก และยึดติดกับวัตถุด้วย จึงยึดติดกับวัตถุทั้งที่ท่อนอกและที่ส่วน "หาง" เช่น ดักแด้ของผีเสื้อในวงศ์ Papilionidae วงศ์ Lycaenidae และวงศ์ Pieridae แบบนี้เรียกกันว่า succincti

แบบที่สาม ดักแด้จะวางหรือนอนอยู่บนพื้นดินหรือซ่อนอยู่ในที่มิดชิด เช่น ดักแด้ของผีเสื้อในวงศ์ Satyridae และวงศ์ Hesperiidae แบบนี้เรียกกันว่า involuti
ดักแด้ของผีเสื้อนี้ต้องมีการเกาะยึดกับวัตถุอื่นอย่างเหนียว แน่น หรือ ซ่อนอยู่อย่างมิดชิด มีสีสันพรางตาศัตรูได้เป็นอย่างดี และทนต่อความผันแปรของสภาพดินฟ้าอากาศ และอุณหภูมิได้ดีด้วย มิเช่นนั้นอาจตายได้ ดักแด้ของผีเสื้อบางชนิดต้องอยู่ในสภาพนั้นตลอดฤดูหนาว

[Pat]

เส้นไหมไปปั่นเป็นด้าย Draw the fibers from the cocoon in groups of 3 or 4 and wind them into a single thread.
ทอผ้า Weave, Weaving.

ข้อมูลที่หามาได้นะค่ะ วิธีการปั่นด้ายค่ะ
Processing the Cocoons

The books do not mention how the ancients killed the silkworm chrysalis, unless they killed them when they placed the cocoons in hot water to unreel them, rather than as a separate step. However, in modern practice the moth is killed by freezing or by baking the cocoons in a two hundred degree (F) oven for thirty minutes (Sericulum, "Rearing the Domestic Silk Moth"). After that, one may wait to unreel the cocoons when one is ready to do so, as long as the cocoons are stored properly, preferably in a freezer. This is to prevent the chrysalis from decomposing and dirtying the silk. The smell is sufficient reason to keep these frozen!

When ready to unreel the cocoons, one fills a pot about half full with clean water and heats it to near boiling, placing the cocoons in the water at this time. After waiting a few minutes, one fishes a cocoon out of the water with a chopstick or other smooth implement, placing it on a smooth cloth that lies across a folded towel. The end of a strand is found and gently pulled on, slowly releasing the strand from the cocoon. This process has remained in use, virtually unchanged, since the earliest days of sericulture (Franck, pps 46 - 7).

If one has access to a silk reel, one can then do as the Chinese did and unwind the cocoons, several at a time, onto the reel, where the various strands are treated as one. If one continues as the Chinese did, one then twists these threads together slightly in a process called "throwing", in order to further strengthen the delicate thread. It is then ready to use, and is the most desirable of silks (Franck, pps. 46 - 7).

If one does not have access to a silk reel or the silk is from a less desirable open cocoon, the silk is best treated in a manner to make it more easily spun. Multiple strands can be pulled off as one, and it is actually good to have some of them snap occasionally, as the super-long strands are sometimes rather difficult to handle later. When the walls of the cocoon are sufficiently thin, it is a good idea to gently ease a section open in order to remove the chrysalis, which will otherwise become tangled in the strands as it eventually slides out on its own and will stain the water if it stays in too long.

While unreeling the cocoon by hand, it is easiest to hold it cupped in the fingers of one hand while gently easing the strands off with the other. Anyone who has ever loosened a large fluff of wool into a pencil suitable for spinning will quickly discover the similarity.

If the silk, particularly loose silk that was used to support the cocoons, is frassy or the cocoons are ones from which the moth has been allowed to escape, the silk will need extended soaking time and multiple rinses to become clean enough for use. If so, it is best to make sure the chrysalis is removed in the first rinse, so it does not have enough time to absorb water and become a slimy mess. If allowed to dry between rinses, the silk will mat together and become difficult to handle, but this is not a problem until the end of the final rinse.

After the final rinse, the silk strands need to be fished out in small groups and fluffed as they are dried, a process for which the hair dryer, on a low, cool setting, is a lifesaver. If any strands dry before they are sufficiently fluffed, they can be misted with a light solution of hair conditioner and water. The silk strands are now ready for use.

[หม่ามี้พี่กาตาร์&น้องลาเต้]

คุณแม่น้องเนยคะ อยากถามว่าหนังสือนิทานที่เจอคือเรื่อง หนอนจอมหิว (The very hungry Caterpillar) ใช่หรือเปล่าคะ เพราะว่าที่บ้านมีเวอร์ชั่นที่เป็นภาษาไทยอยู่คะ เวลาอ่านนิทานเป็นภาษาอังกฤษให้ลูกฟังจะได้มั่นใจมากขึ้นคะ

ขอบคุณคะ

[Ken-Kat]

ใช่ค่ะ เป็นนิทานคลาสสิกที่ควรมีติดบ้านไว้สักเวอร์ชั่น ภาษาไทยก็ได้ค่ะ
The very hungry caterpillar ของ Eric Carle

[แม่น้องเนย]

คุณแพทคะ ขอบคุณมากเลยค่ะ อุตส่าห์หาข้อมูลมาให้ตั้งเยอะเลย ได้ความรู้เยอะเลย ต้องprint ออกมาค่อยๆนั่งอ่านแล้วเรียบเรียงสรุป ทำส่งคุณครูใหญ่น้องเนยค่ะ แล้วคำว่า pupa ก็เหมือนกับ cocoon ใช่ไหมคะ ใช้แทนกันได้เลยหรือเปล่าคะ เห็นในเรื่อง wonder pet :save the caterpillar มีคำว่า pupa ด้วยแหละค่ะ แต่ตอนแรกยังไม่เอะใจ

คุณแม่น้องกาต้าร์ คะ ไม่แน่ใจชื่อเรื่องนะคะ เพราะหยิบมาอ่านหลายเรื่องไม่ได้ตั้งใจดูชื่อเรื่อง แต่น่าจะใช่นะคะ เป็นหนังสือเล่มใหญ่ๆ ระบายสีสันสวยงามมากๆ เป็นสีของตัวหนอนน่ะค่ะ

[suntharee]

ขอโทษนะคะ มาล่าช้าในกระทู้นี้ เรื่มสับสนระหว่าง worm และ caterpillar ช่วยอธิบายนะคะ อย่างถ้าเป็นหนอนในผลไม้ใช้ worm? แล้ว caterpillar นี่ก่อนเป็นผีเสื้อ? อิอิ