หมู่บ้านเด็กสองภาษา พ่อแม่สร้างได้ - สองภาษาดอทคอม

อาการบางอย่าง...อาจไม่จำเป็นต้องไปโรงพยาบาล

คุณพ่อคุณแม่หลายคนมักกังวลเกี่ยวกับอาการไม่สบายของลูกน้อยที่เกิดขึ้น โดยเฉพาะคุณพ่อคุณแม่มือใหม่ ที่ไม่ว่าจะอาการไหนขอให้ถึงมือหมอไว้ก่อน เพื่อความปลอดภัยด้านการเจ็บป่วย (แต่อาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อเพิ่ม) ซึ่ง นท.รศ.นพ.ชิษณุ พันธุ์เจริญ ได้แนะนำเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า คุณพ่อคุณแม่หรือผู้ปกครองไม่มีความจำเป็น ต้องพาลูกน้อยไปพบแพทย์เสมอ เมื่อลูกเจ็บป่วย เนื่องจากบางครั้ง อาการบางอย่างคุณแม่สามารถให้การดูแลลูกน้อยเองได้ที่บ้าน
ไข้หวัด

ลักษณะอาการ : มีอาการคัดจมูก น้ำมูกใสๆ หายใจครืดคราด ไอบ้างเล็กน้อย มีไข้ ปวดหัว ตัวร้อน

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น : เด็กที่มีอาการคัดจมูกมีน้ำมูกเพียงเล็กน้อย อาการไอไม่รุนแรง หรือมีไข้ต่ำๆ คุณพ่อคุณแม่อาจดูแลลูกเองที่บ้านได้ โดยในช่วง 2-3 วันแรก ควรให้ลูกพักผ่อนมากๆ และทานยาลดไข้ และดื่มน้ำมากๆ ดูดน้ำมูกให้ลูก วัดไข้ ถ้าอุณหภูมิเกิน 37.8 แสดงว่าเริ่มมีไข้ ควรระวังในเรื่องอาการชัก เพราะเด็กวัยนี้ถ้ามีอาการตัวร้อนจัดอาจจะชักได้ ถ้าลูกมีไข้ตัวร้อนให้ลดอาการโดยเช็ดตัวให้ลูก ให้ยาลดไข้ทุก 4-6 ชั่วโมง และให้ลูกดื่มน้ำให้เพียงพอ

อาการที่ควรพาไปพบแพทย์ : ถ้าลูกมีอาการไข้ติดต่อกันมากกว่า 3 วัน เป็นหวัดนาน 1 สัปดาห์ แล้วยังไม่หาย น้ำมูกใสๆ เปลี่ยนสี ไอมากขึ้นและหายใจลำบาก ร้องไห้และกวนมาก เบื่ออาหาร ควรพาลูกไปพบแพทย์โดยด่วน

อาหารเป็นพิษ
ลักษณะอาการ : ถ่ายอุจจาระเหลวผิดปกติแตกต่างจากที่เคยเป็น ถ่ายเป็นน้ำไม่น้อยกว่า 3 ครั้งใน 24 ชั่วโมง หรือถ่ายเป็นมูก หรือมูกปนเลือดเพียงครั้งเดียวก็ถือว่าเป็นโรคอุจจาระร่วงแล้ว มักจะไม่ค่อยมีอาการรุนแรง ที่มีอาการรุนแรงมักจะเกิดจากการติดเชื้อ มีไข้ต่ำๆ และเป็นหวัด ตามด้วยอาการอาเจียนหลายครั้ง และถ่ายเป็นน้ำบางครั้งมีฟอง

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น : ควรผสมน้ำเกลือแร่ให้ดื่ม เพื่อช่วยแก้ปัญหาการขาดน้ำและเกลือแร่ หลังจากการถ่าย ซึ่งลูกจะอ่อนเพลียเพราะเสียน้ำและเกลือแร่ไปมาก ในเด็กเล็กควรใช้ช้อนป้อนติดต่อกันนาทีละช้อน หรือให้ดูดจากขวดนม กรณีเด็กโตควรให้ดื่มจากแก้ว วิธีนี้จะช่วยทดแทนน้ำ และเกลือแร่ ที่เสียไปเนื่องจากการขับถ่าย ประมาณ 10 ซีซี ต่อน้ำหนักเด็ก 1 กิโลกรัม เช่น เด็กหนัก 10 กิโลกรัม ก็จะให้ดื่ม 100 ซีซี ต่อครั้ง หรือจนกว่าเด็กจะสดชื่น มีปัสสาวะออกปกติ การให้น้ำข้าวใส่เกลือนิดหน่อย ก็ถือว่าเป็นน้ำเกลือที่ดีที่สามารถเตรียมได้เองที่บ้าน ตามปกติโรคอุจจาระร่วง มักมีอาการประมาณ 2-3 วัน แต่อาจจะนานเป็นอาทิตย์และแพร่กระจายไปสู่คน ควรล้างมือลูกและแม่ให้สะอาด ดื่มน้ำต้มสุก เตรียมอาหารและนมปราศจากเชื้อ และการกำจัดอุจจาระ จะเป็นการป้องกันโรค และการแพร่กระจายของโรคด้วย

กรณีลูกท้องเสียแนะนำให้รับประทานอาหารอ่อนๆ งดอาหารที่มีเส้นใย เช่น ผัก ผลไม้ กรณีถ่ายเป็นน้ำ ให้ลูกดื่มน้ำเกลือแร่ อาการเด็กมักดีขึ้นเองภายใน 2-3 วัน

อาการที่ควรพาไปพบแพทย์ : มีอาการขาดน้ำมาก ได้แก่ ซึม ปากแห้ง กระหายน้ำมาก ตาลึก กระสับกระส่าย มีไข้สูงพร้อมกับอุจจาระร่วง ไม่มีปัสสาวะเลยใน 6 ชั่วโมง ปวดท้องอย่างรุนแรง ถ่ายอุจจาระเหลว หรือเป็นน้ำติดต่อกันตลอดเวลาหลายชั่วโมงติดกันและมีอาการน้อยแต่ไม่ดีขึ้นใน 1 อาทิตย์

เมื่อขับถ่ายมากลูกจะอ่อนเพลียกระหายน้ำ ปากแห้ง ตาลึก ผิวแห้ง เด็กเล็กจะเห็นกระหม่อมบุ๋ม ปัสสาวะสีเข้ม และออกน้อย ซึ่งเป็นอาการของการขาดน้ำ และต้องการความช่วยเหลือโดยด่วน เนื่องจากลูกอาจจะติดเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคบิด สังเกตจากลูกจะถ่ายครั้งละไม่มาก มีมูกปน บางครั้งมีเลือด เวลาถ่ายจะปวดท้องแบบบิดๆ และมักมีไข้สูง ในวันแรก

อาเจียน

ลักษณะอาการ : การอาเจียนของลูกต่างกับการแหวะ อาการอาเจียนเป็นอาการที่อาหาร หรือน้ำจากกระเพาะอาหารพุ่งออกทางปากอย่างแรง มักเกิดจากการแพ้อาหาร อาหารเป็นพิษ หรือเป็นอาการเริ่มต้นของโรคอุจจาระร่วง โดยเฉพาะโรคอุจจาระร่วงที่เกิดจากเชื้อไวรัส

การปฐมพยาบาลเบื้องต้น : คุณแม่ควรงดให้อาหารแข็ง และไม่ควรให้ยาแก้อาเจียนแก่ลูกในช่วง 8 ชั่วโมงแรกของการสังเกตอาการ เนื่องจากไม่มีการดูดซึมยาของร่างกายและยังอาจจะระคายเคืองต่อกระเพาะ ทำให้ลูกอาเจียนมากขึ้นระหว่างนี้ควรให้น้ำทางปาก โดยเริ่มให้ทีละน้อยๆ แล้วค่อยๆ เพิ่มขึ้น น้ำที่ดีคือน้ำเปล่า แต่อาจจะให้น้ำเกลือแร่ หรือน้ำผลไม้ใส่เกลือได้ และควรระมัดระวังอย่าให้น้ำเร็วเกินไป หรือมากเกินไป หลังจากสังเกตอาการลูกครบ 8 ชั่วโมงแล้ว คุณแม่ก็เริ่มให้ทานอาหารแข็งและนมแก่ลูกน้อยได้ ในกรณีกินนมแม่ต้องลดปริมาณลง และให้ครั้งละน้อยๆ เมื่ออาเจียนลดลงหลังจากงดอาหารแข็ง 8 ชั่วโมงแล้ว เมื่อเริ่มให้อาหารแข็ง อาหารที่ดีที่สุดสำหรับเด็กคือข้าวต้ม

อาการที่ควรพาไปพบแพทย์ : ลูกน้อยอาเจียน และท้องเสียร่วมด้วยมากกว่า 3 ครั้ง มีอาการของการขาดน้ำ เช่น อ่อนเพลีย ปากแห้ง ตาลึก กระหายน้ำมาก ปัสสาวะน้อย อาเจียนมีเลือดปน โดยไม่มีเลือดกำเดาไหล อาเจียนมีน้ำดีปน อาจเกิดจากลำไส้อุดตัน อาเจียนและกระสับกระส่าย หรือไม่ค่อยรู้สึกตัว ซึ่งอาจเกิดเนื่องจากได้รับสารพิษต่างๆ อาเจียน และปวดท้องนานกว่า 4 ชั่วโมง

การป้องกันลูกน้อยจากเชื้อโรคต่างๆ เป็นสิ่งที่ดี แต่คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกน้อย อย่าได้เคร่งเครียดหรือวิตกมากเกินไป เพราะการติดเชื้อโรคจากโรงพยาบาลไม่ได้พบบ่อยในเด็กทั่วไปที่คุณแม่อุ้มพาไปรับวัคซีนตามที่คุณหมอนัด ซึ่งปัจจุบันโรงพยาบาลหลายแห่งได้จัดพื้นที่แยกเด็กป่วยออกจากแผนกฉีดวัคซีนให้กับเด็กปกติเพื่อป้องกันการติดเชื้อ ที่สำคัญการติดเชื้อโรคต่างๆ ของลูกน้อยไม่จำกัดว่าจะมีอยู่เฉพาะในโรงพยาบาลอย่างเดียว สถานที่ชุมชนอื่นทั่วไปก็มีด้วยเช่นกัน ดังนั้นเพื่อความสบายใจของคุณแม่เวลาพาลูกไปรับวัคซีน หรือเมื่อมีความจำเป็นที่จะต้องพาลูกน้อยไปพบคุณหมอที่โรงพยาบาลก็ลองปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้นดูนะคะ