Phonics สอนลูกหัดอ่าน (มาแล้วจ้า)

[babyashi]

เนื่อหาเกี่ยวกับเรื่องโฟนิกส์ที่เขียนขึ้นในบล็อกนี้ เป็นการเขียนขึ้นจากการพยายามทำความเข้าใจของตัวเอง โดยหาข้อมูลจากเว็บไซต์ต่างๆ เพราะส่วนตัวไม่เคยเรียนหรือรู้จักโฟนิกส์มาก่อน (โฟนิกส์เป็นวิธีการหนึ่งในการสอนให้เด็กหัดอ่าน) พอได้เริ่มสอนชิชิ ให้หัดสะกดคำแบบโฟนิกส์แล้ว รู้สึกว่า ได้ประโยชน์มาก ข้อดีคือ ทำให้ชิชิสามารถอ่านคำที่ไม่เคยรู้จักมาก่อนได้อย่างไม่น่าเชื่อ และสนุกกับการอ่านมากขึ้น ประกอบกับมีเพื่อนๆ หลายคน อยากให้ช่วยแนะนำวิธีสอนลูกหัดอ่าน จึงหาเวลารวบรวมกฎต่างๆ มาไว้ในบล็อกนี้ (ตัวเองจะได้เก็บไว้อ่านด้วยล่ะ อิอิ) จริงๆ แล้ว การสอนให้ชิชิ อ่านนั้น เริ่มต้นจากการให้จำคำจากแฟลชการ์ด แต่เนื่องด้วย ความไม่ขยันของแม่(มีมาก) ก็เลยทำได้ไม่ต่อเนื่อง แต่โชคดีที่ชิชิ ชอบตัวอักษร abc มากๆ ทำให้เรามีโอกาสได้สอนเค้า ในวิธีที่หลากหลาย ไม่ว่าจะมีอุปกรณ์การสอนหรือไม่ นอกจากนี้คลิปในยูทูปก็มีส่วนช่วยให้ชิชิ เรียนรู้เรื่องนี้ได้เร็วขึ้น สำหรับบล็อกนี้ ถ้ามีส่วนใดผิดพลาด ก็ขอคำแนะนำด้วยนะคะ เพราะตัวเอง ก็เพิ่งเริ่มเรียนรู้กับโฟนิกส์เช่นกัน เริ่มเลยนะคะ

Alphabet
ตัวอักษร หรือ เราเรียกว่า letter นี้ มีอยู่ 26 ตัวโดยแบ่งเป็น
- Consonant ได้แก่ b,c,d,f,g,h,j,k,l,m,n,p,q,r,s,t,v,w,x,y,z
- Vowel ได้แก่ a,e,i,o,u

โดยที่ ตัวอักษรทั้ง 26 ตัวนี้ จะมีเสียงเฉพาะเป็นของตัวเอง เช่น B says /b/ เราเรียกว่า phoneme ใครที่ยังไม่รู้จักเสียงของตัวอักษรแต่ละตัว สามารถหาดูได้จากคลิปในยูทูปค่ะ มีตัวอย่างมาให้ดูด้วย 1 คลิป


Letter Sounds

เสียงของตัวอักษรจะแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
- Consonant sounds เป็นเสียงพยัญชนะ เช่น Bออกเสียง เบอะ, C ออกเสียง เขอะ
- Vowel sounds เป็นเสียงสระ ซึ่งจะแยกย่อยออกเป็น
o Long Sound จะมีเสียงเหมือนชื่อ (คือ A /เอ/, E /อี/, I /ไอ/, O /โอ/, U /ยู/) เช่น snail, eat, tile, domino, costume
o Short Sound ออกเสียงสั้น (คือ A /แอะ/, E /เอะ/, I /อิ/, O /เอาะ/, U /อะ/) เช่น at, dentist, gift, hop, up (เราควรให้เด็กรู้จักและคุ้นเคยกับเสียงแบบนี้ก่อน)
o Schwa เป็นเสียงพิเศษ จะออกเสียง /เออะ/ เช่น about, circus, item

โดยมีข้อสังเกตว่า ถ้าสระเหล่านี้อยู่ตรงกลางพยางค์ มักจะออกเสียงสั้น เช่น got ตัว o ออกเสียงเอาะ, bed ตัว e ออกเสียงเอะ แต่ถ้าอยู่ท้ายพยางค์ ก็จะออกเสียงยาว เช่น go ตัว o ออกเสียงโอ, be ตัว e ออกเสียงอี และถ้ามีสระสองตัว ในคำเดียวกัน สระตัวแรกจะออกเสียงยาว ส่วนตัวหลังจะออกเสียงสั้น เช่น silent ตัว I ออกเสียงไอ ตัว E ออกเสียงเอะ (ไซเลนท์)

Vowel Combinations
คือ การรวมกันของสระ 2-3 ตัว หรือ สระ1ตัวกับพยัญชนะ 1 ตัว จะออกเสียงแบบพิเศษ เช่น ea จะออกเสียง /long a/ กับ /long o/ ay จะออกเสียง /long a/ igh จะออกเสียง /long i/ ความซับซ้อนนี้เราจะเรียกว่า digraphs, diphthongs, trigraphs, and triphthongs.

Digraph
คือ เสียงที่ประกอบด้วย ตัวอักษรสองตัว เช่น
• ch /ch/ sound เช่น watch, chick, and champion
• ck /k/ sound เช่น chick
• ff /f/ sound เช่น cliff
• gh /g/ sound เช่น ghost and ghastly
• gn /n/ sound เช่น gnome and gnarled
• kn /n/ sound เช่น knife and knight
• ll /l/ sound เช่น wall
• mb /m/ sound เช่น lamb and thumb
นอกจากนี้ยังมี ng, nk, ph, qu, sh, ss, th, wh, wr, zz

Trigraph ประกอบด้วยตัวอักษร 3 ตัว
• chr /chr/ sound เช่น chrome and chromosome
• dge /g/ sound เช่น dodge and partridge
• tch /tch/ sound เช่น catch, match

Blends
คือ ตัวอักษร 2 ตัวหรือมากกว่า จะออกเสียงของแต่ละตัวไล่กันไป ทุกตัว เช่น blend จะออกเสียงทั้ง /b/ /l/
Two-letter blends ยกตัวอย่างเช่น bl (blend, blight), br (break), cl (class), gl (glad), pl (play)
Three-letter blends ยกตัวอย่างเช่น spl (splash), str (strap)

Complex vowel sound เสียงสระแบบซับซ้อน อันนี้คงต้องจำเอาค่ะ
/aw/ ออกเสียง ออ awful, awe
/oi/ boil, poison
/ou/ house, fountain
/oo/ ออกเสียงสั้น อุ เช่น hook เสียงยาว เช่น boot

R Control vowels ถ้าสระตามด้วย ตัว r จะออกเสียงพิเศษ เช่น car, guitar, care, bear, spider
ปกติ ar จะออกเสียง /ar/ เหมือนกับคำว่า car และ or จะออกเสียง /or/ เหมือนคำว่า for
แต่ ir, er, ur จะออกเสียง เออร เช่น bird, fur

Irregular vowels บางครั้ง คำบางคำ ก็ไม่สามารถใช้หลักการสะกดแบบปกติได้ คำพวกนี้ จึงต้องจำอย่างเดียวค่ะ เช่น
• IGH เช่น "high" or "sight"
• -NG เช่น "sing," "song," "sung"
• OST เช่น "most" จะใช้เสียง long sound แทนเสียง short sound (เช่น "lost" or "cost")
• OW มี 2 เสียงต่างกัน เช่น "low" and "cow."
• ED ออกเสียงได้ 3 แบบ เช่น "lifted," "played," and "walked"
• OI จะไม่เข้ากฎของ สระสองตัวติดกัน เช่น "moist" or "boil."
• Double O จะออกเสียงได้สองแบบ เช่น "book" and "loose."
• OUS เช่น "nervous."
• AU เช่น "fault" or "haul."
• -SION, -TION, and -CION จะออกเสียง "shun."
• OUGH เป็นคำที่ออกเสียงได้หลายแบบมาก (อย่างน้อย7 เสียง) เช่น "bough," "cough," "hough," "tough," "thorough," "thought," and "through."

สรุป : คำประกอบด้วยตัวอักษรหลายตัว คำทุกคำจะต้องมีสระอย่างน้อย 1 ตัว อยู่ แต่ละพยางค์เกิดขึ้นจากการประสมเสียงของแต่ตัวอักษร

กฎการสะกดและการออกเสียงอย่างคร่าวๆ
1. ถ้า “C” ตามหลังด้วย e, i or y โดยปกติจะออกเสียง soft sound (ของตัว s) เช่น cyst, central, and city
2. ถ้า "G" ตามหลังด้วย "e, i or y โดยปกติจะออกเสียง soft sound (ของตัว j) เช่น gem, gym, and gist
3. เมื่อพยัญชนะสองตัวติดกันจะทำให้เกิดสียงใหม่ขึ้นหนึ่งเสียง เช่น ch, sh, th, ph and wh
4. เมื่อพยางค์นั้นๆ ประกอบด้วยพยัญชนะหนึ่งตัว และสระเพียงหนึ่งตัว สระนั้นจะออกเสียงสั้น เช่น fat, bed, fish, spot, luck
5. เมื่อพยางค์นั้นๆ จบลงด้วยตัว e เราเรียก the silent "e" จะเป็นตัวบอกว่า สระตัวแรกในพยางค์นั้นจะออกเสียงยาว เช่น make, gene, kite, rope, and use
6. เมื่อพยางค์ประกอบด้วยสระสองตัว สระตัวแรกจะออกเสียงยาว และตัวหลังจะไม่ออกเสียง เช่น pain, eat, boat, , say, grow ยกเว้นคำบางคำไม่เข้ากฎนี้ เช่น boy, out
7. เมื่อพยางค์จบลงด้วยสระเพียงตัวเดียว โดยปกติจะออกเสียงยาว เช่น pa/per, me, I, o/pen, u/nit, and my".
8. เมื่อสระตามด้วยตัว r ในพยางค์เดียวกันนั้น เราจะเรียกว่า สระนั้นว่า "r-controlled". ซึ่งจะออกเสียงที่ไม่ทั้งยาว และสั้น (อันนี้ต้องฝึกออกเสียงหน่อยค่ะ อาจยากนิดนึง) ได้แก่ er, ir, and ur" มักจะออกเสียงเหมือนกัน คือเสียง er เช่น term, sir, fir, fur, far, for, su/gar, or/der
จากประสบการณ์ที่สอนชิชิ หัดสะกดนั้น เน้นที่ ต้องแม่นกับ sound ของแต่ละตัวก่อน เอาแบบชัวร์ๆ เลย พอชัวร์แล้ว ก็ลองให้สะกดคำแบบสั้นๆ ก่อน อย่าง ที่เริ่มตอนแรกเลย at มันง่ายดีค่ะ /แอะ//ถึ/ = แอท พอไปผสมกับตัวอักษรอื่น กลายเป็นอีกคำไปเลย เรียกว่า เป็น family เราก็ลองให้สะกดดู fat, cat, sat, rat, bat, พอคล่อง ก็ลองตัวอื่นบ้าง อย่าง ig (pig, dig, big,) an (man, ran, pan, can) ag (bag, nag) ประมาณนี้ พอเริ่มเข้าใจกับการสะกด ก็เริ่มเป็นตัวอื่นที่ไม่ซับซ้อน เช่น ant /แอะ//อึมน//ถึ/ , lamp /โอ//แอะ//อึมม//เพอะ/= แล็มพ พอเค้าสะกดคำเหล่านี้ได้ ต่อไป ก็จะสะกดคำอื่นๆ ที่ซับซ้อนได้มากขึ้น เช่น คลิปนี้ ก็มีส่วนทำให้ชิชิ สามารถสะกดคำพวกนี้ได้ (ให้ฟังบ่อยๆ )


ถ้ามีส่วนใดของเนื้อหาผิดพลาดไป ยินดีรับคำติทุกประการค่ะ ส่วนที่เอามาลงนี้อาจเป็นแค่ส่วนนึงนะคะ ถ้าเพื่อนๆ สนใจศึกษาเพิ่มเติม เข้าไป search ใน google ได้เลยค่ะ

คลิปเก่าๆ ของชิชิ นะคะ

Shi Shi 2.2 yrs learns to read the words with 'AT' from mybabyashi on Vimeo.

Learning to make the words by Ashi 2.1 yrs from mybabyashi on Vimeo.

ปิดท้ายด้วยคลิปล่าสุดค่ะ

Shi Shi first test with phonics *_^ from mybabyashi on Vimeo.

[gitanjali saengsang]

โอ้.....ต้อง Favorite เอาไว้ ขอบคุณมากๆเลยค่ะ

[Mama & Tonkla]

น้องเก่งมาก ๆ ค่ะ แต่ที่สุดยอดคือคุณแม่ค่ะ สอนได้เยี่ยมจริง ๆ ขอเอาเป็นแบบอย่างเลยนะคะ
แต่เด็กที่บ้านค่อนข้างจะซนและสมาธิสั้นมากค่ะ คุณแม่มีเทคนิคในการสอนเด็กประเภทนี้รึป่าวค่ะ

[อรอินทุ์]

ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆคุณแม่เม่ยเก่งจังค่ะ

[JT007]

เพิ่งเข้ามาเห็น เก่งมากจ้าทั้งแม่เหม่ย และน้องอชิเลย เยี่ยม เยียม

[วรนุช]

เยี่ยมเลยค่ะ ไม่รู้ว่าน้องชิชิอายุเท่าไร ทั้งคุณแม่และคุณลูกน่ารักมาก ๆ เลย

[อ้อม&ปาล์มมี่]

ขอบคุณมากค่ะ..พี่เม่ย...สำหรับสิ่งดีๆที่นำมาแบ่งปัน ^__^

[แม่น้องข้าวปุ้น]

ขอบคุณมากเลยนะคะ ได้ประโยชน์มาก กำลังอยากเรียนรู้เรื่องนี้อยู่พอดีเลย

[Prim & Poom]

อชิเก่งเพราะแม่เม่ย ตั้งใจสุดยอด.. ทุ่มเท แบบ เต็มร้อยไปเลย
อ่านแล้วไม่แปลกใจเลยจ้ะ

[พ่อแม่น้อง Dragon]

ขอบคุณคุณเม่ยมากๆเลยครับ ที่เอาความรู้เรื่องโฟนิคส์มาแบ่งปัน กำลังเสาะหาอยู่พอดี หารวบรวมยากเหมือนกัน แล้วยังมีตัวอย่างน้องชิชิ สุดหล่อให้เห็นอีก อิอิ

[เจ้าเอย...เจ้าค่ะ]

คุณแม่สุดยอดจริง ๆ น้องชิชิก็เก่งมาก ๆ ด้วยค่ะ...
และก็ขอบคุณสำหรับความรู้ที่นำมาแบ่งปันด้วยนะคะ..